Plany związane z wdrożeniem zaleceń dyrektywy Single Use Plastic powoli i kolejno nabierają konkretnych kształtów. Tym razem przyszedł czas na wprowadzenie konkretnych zobowiązań wynikających z używania jednorazowych opakowań z materiałów sztucznych w gastronomii.
“Wybieraj jadalne naczynia, bo opłacają się nie tylko środowisku, ale przede wszystkim Tobie!” Nasza maksyma nabiera coraz szerszego zasięgu i jeszcze głębszego sensu.
Ile wynoszą opłaty od plastikowych opakowań?
Te informacje możemy znaleźć w Rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 7 grudnia 2023 r. w sprawie stawek opłaty za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będące opakowaniami. Dokument wskazuje dokładne wysokości opłat za poszczególne produkty, opisane jednak dość ogólnie, kiedy brać pod uwagę różnorodność produktów opakowaniowych na naszym rynku:
“ 1) 0,20 zł – w przypadku kubków na napoje, w tym ich pokrywek i wieczek;
2) 0,25 zł – w przypadku pojemników na żywność, w tym pojemników takich jak pudełka, z pokrywką lub bez, stosowa- nych w celu umieszczania w nich żywności, która jest:
- a) przeznaczona do bezpośredniego spożycia, na miejscu lub na wynos,
- b) zazwyczaj spożywana bezpośrednio z pojemnika oraz
- c) gotowa do spożycia bez dalszej obróbki, takiej jak przyrządzanie, gotowanie czy podgrzewanie
- – w tym pojemników na żywność typu fast food lub na inne posiłki gotowe do bezpośredniego spożycia, z wyjątkiem pojemników na napoje, talerzy oraz paczek i owijek zawierających żywność.”
Co pewne – naczynia jadalne i kompostowalne nie są objęte tymi zobowiązaniami, ze względu na brak negatywnego wpływu na środowisko, rozumianego skrótowo jako powiększanie transzy jednorazowych odpadów z tworzyw sztucznych.
Kto musi ponosić opłaty?
Zgodnie z Ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej, opłaty dokonuje konsument, czyli użytkownik końcowy, na którego nakłada ją przedsiębiorca:
“Art. 3b. 1. Przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego, jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną, w których są oferowane produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienione w załączniku nr 6 do ustawy będące opakowaniami lub napoje lub żywność pakowane przez tego przedsiębiorcę w te produkty, jest obowiązany do pobrania opłaty od użytkownika końcowego nabywającego te produkty lub napoje lub żywność w tych produktach, zwanej dalej “opłatą”.
“2. Do pobrania opłaty jest również obowiązany przedsiębiorca pakujący i oferujący – za pomocą urządzenia vendingowego, w tym umieszczonego także w miejscach innych niż jednostki handlu detalicznego, jednostki handlu hurtowego lub jednostki gastronomiczne – napoje lub żywność w produktach jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionych w załączniku nr 6 do ustawy będących opakowaniami.”
Pojawia się w tym samym artykule wspomnianej ustawy również zobowiązanie przedsiębiorcy do zapewnienia alternatywy dla opakowania płatnego, jednorazowego z tworzyw sztucznych:
“3. Przedsiębiorca, o którym mowa w ust. 1, jest obowiązany do zapewnienia dostępności opakowań alternatywnych do produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych(…).“
Inne zobowiązania przedsiębiorców oferujących opakowania z tworzyw sztucznych
Poza pobieraniem opłat za wspomniane opakowania, przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu jednorazowe opakowania muszą je raportować w BDO – bazie danych o odpadach. Wcześniej, w tej bazie należy się zarejestrować, natomiast zanim podejmie się te kroki, dobrze sprawdzić, czy na pewno się kwalifikujesz.
Środki gromadzone tytułem opłat za produkty jednorazowego użytku trzeba będzie regularnie przekazywać marszałkowi województwa. Rok w przypadku tych zobowiązań jest liczony od marca do marca.
Na co będą przeznaczone zbierane środki?
Głównie na pokrycie kosztów gospodarowania wspomnianymi odpadami, w tym zbierania, utrzymania systemów zbierania odpadów, transport, przetworzenie.
—
Nie ma wątpliwości, że to bardzo potrzebny krok do dalszego postępu w zakresie poprawy jakości poziomu gospodarki produktami jednorazowymi, które niemal natychmiast stają się odpadami. Zapewne przyczyni się to do większej refleksji i zachęci do poszukiwania alternatyw, co z kolei powinno przełożyć się na zmniejszenie ilości śmieci po jednorazowych opakowaniach z tworzyw sztucznych.
Bardzo zachęcamy, aby informacje, które interesują Cię szczególnie sprawdzić indywidualnie i w przypadku niejasności, zwrócić się z tymi wątpliwościami do ekspertów/ek lub bezpośrednio do Ministerstwa z prośbą o odpowiedź / interpretację w konkretnym obszarze.
Nowe przepisy mają to do siebie, że zostawiają poza kilkoma odpowiedziami, wiele pytań.
